Về con số chênh lệch lớn giữa nhóm học sinh chọn môn xã hội và học sinh chọn môn tự nhiên, thầy Quyền cho rằng điều này phù hợp với mục tiêu tốt nghiệp và lựa chọn nghề nghiệp tương lai của các em.

"Hàng năm, nhà trường có khoảng 100 học sinh vào đại học bằng kết quả thi đánh giá tư duy của Đại học Bách khoa Hà Nội và đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội, khoảng trên dưới 30 học sinh dùng chứng chỉ quốc tế như IELTS, SAT. Như vậy, nhóm học sinh này chỉ cần đảm bảo điều kiện tốt nghiệp, chiếm tỷ lệ gần 1/3 học sinh toàn trường.

Ngoài ra số học sinh lựa chọn khối D truyền thống để xét tuyển đại học tương đối cao, việc các em chọn môn thi còn lại sẽ theo hướng giảm áp lực và dựa trên thế mạnh, sở trường của các em là hoàn toàn phù hợp", thầy Phan Hữu Quyền chia sẻ.

Cô Bùi Thùy Linh - Hiệu trưởng Trường THPT Thạch Bàn, Hà Nội - cung cấp con số chi tiết hơn. 

Theo đó, trường có 732 học sinh, 613 em chọn tiếng Anh, 298 em chọn vật lý, 181 em chọn giáo dục kinh tế và pháp luật (giáo dục công dân theo chương trình cũ), 71 em chọn hóa học, 19 em chọn sinh học, 72 em chọn lịch sử, 27 em chọn địa lý, 2 em chọn tin học và không có học sinh nào chọn môn công nghệ.

Như vậy, tại trường Thạch Bàn, tỷ lệ học sinh chọn tổ hợp khối D truyền thống (toán, văn, tiếng Anh) cao nhất với 83,7%. Đứng vị trí thứ hai là khối A1 (toán, vật lý, tiếng Anh), tỷ lệ khoảng 40,7%. 

Học sinh chọn tổ hợp khối A (toán, vật lý, hóa học) chỉ có tối đa 71 em, chiếm tỷ lệ 9,6%. Trong khi số học sinh chọn tổ hợp khối B (toán, hóa học, sinh học) tối đa chỉ có 19 em, chiếm 2,5%.

Tỷ lệ học sinh chọn tổ hợp khối C (văn, sử, địa) cũng tương đối thấp, tối đa 27 em, chiếm tỷ lệ 3,6%.

Hiệu trưởng một trường THPT khác tại Hà Nội cũng chia sẻ tỷ lệ tương tự trường Thạch Bàn với khoảng 82% học sinh chọn thi tiếng Anh và 46,3% học sinh chọn vật lý.

"Kết quả khảo sát chọn môn thi tốt nghiệp THPT nằm trong dự đoán của nhà trường. Khi chỉ có 4 môn thi tốt nghiệp gồm 2 bắt buộc, 2 tự chọn, các em sẽ chọn môn thi thuộc tổ hợp môn phổ biến nhất, được nhiều trường đại học xét tuyển nhất. 

Đồng thời các em cũng lựa chọn môn thi có thể ghép được 2 tổ hợp môn, gia tăng cơ hội xét tuyển đại học.

Việc chọn tiếng Anh và vật lý giúp các em xét tuyển được bằng hai khối là D01 và A01. Đây cũng là 2 khối có độ phủ cao tại các trường đại học", vị hiệu trưởng phân tích.

Ông cũng lý giải nguyên nhân vì sao rất hiếm thí sinh chọn thi hóa, sinh: "Nếu các em đăng ký hóa, sinh, các em chỉ có một tổ hợp xét tuyển là khối B truyền thống. Các tổ hợp khác có thể có nhưng hiếm ngành tuyển. 

Ngay cả ngành nghề xét tuyển bằng khối B cũng không nhiều như khối A, D, C, đa số thuộc nhóm ngành y, dược có điểm chuẩn cao. Do đó, chỉ học sinh nào có mục tiêu rõ ràng vào các trường y, dược mới chọn khối này".

Ngược lại với nhóm trường THPT ở nội thành, học sinh các trường THPT vùng ngoại thành, điểm chuẩn đầu vào lớp 10 không cao, có sự lựa chọn khác.

Thầy Đinh Quang Dũng - Hiệu trưởng Trường THPT Lạc Long Quân, Sóc Sơn, Hà Nội - cho biết, trường chỉ có khoảng 70 trên tổng số hơn 500 học sinh chọn thi môn tiếng Anh. 

Khảo sát các trường tại Ba Vì, Ứng Hòa, Mỹ Đức, số học sinh chọn thi tiếng Anh phổ biến ở khoảng dưới 100 em, chiếm tỷ lệ dưới 1/5.

Số học sinh chọn môn xã hội cũng chiếm ưu thế hơn hẳn so với số học sinh chọn môn tự nhiên, tỷ lệ 7-3. Trong đó môn xã hội được chọn nhiều nhất là giáo dục kinh tế và pháp luật. Với môn tự nhiên, học sinh lựa chọn vật lý nhiều nhất.

"Nhiều học sinh của trường chỉ có mục tiêu đỗ tốt nghiệp, sau đó sẽ đi học các trường cao đẳng nghề. Vì vậy, các em sẽ có xu thế chọn môn xã hội với suy nghĩ dễ "ăn" điểm.

Bên cạnh đó, mặc dù nhà trường rất chú trọng dạy tiếng Anh cho các em, đồng thời khuyến khích các em học tốt môn này, nhưng học sinh với đầu vào lớp 10 không cao có tâm lý ngại học ngoại ngữ. Khi tiếng Anh không còn là môn thi bắt buộc, các em có xu hướng "buông". 

Đây là điều mà nhà trường rất tâm tư khi đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT", thầy Đinh Quang Dũng chia sẻ.

Cùng với thay đổi của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025, các trường đại học, cao đẳng sẽ phải điều chỉnh đáng kể tổ hợp môn xét tuyển.

Một trong những mối quan tâm lớn nhất của học sinh lớp 12 hiện nay là ngoài 5 tổ hợp môn truyền thống (D01, A00, A01, C00 và B00), các trường sẽ xét tuyển các tổ hợp mới nào để tăng cơ hội dự tuyển cho thí sinh.

Theo bài nghiên cứu “2018 Skills Gap” của tập đoàn Deloitte và Manufacturing Institute, trong 10 năm tới, nhu cầu tuyển dụng sẽ tăng “đột biến” với 2.4 triệu việc làm mới được ra đời. Tuy nhiên, để có thể nắm bắt cơ hội, người lao động cần rút ngắn sự chênh lệch về năng suất lao động trước máy móc.

Nghiên cứu còn đưa ra dẫn chứng về những tiêu chuẩn mà nhà tuyển dụng yêu cầu ở một ứng viên tương lai. Cụ thể, có đến 2/3 nhà quản trị mong muốn nhân viên của mình có khả năng thích nghi và tích lũy những kỹ năng mới để đáp ứng nhu cầu công việc.

Căn cứ vào báo cáo “The Future of Jobs”, khảo sát hơn 350 Giám đốc CEO trong 9 ngành công nghiệp lớn nhất trên thế giới, kỹ năng phân tích vấn đề và ra quyết định là yếu tố tiên quyết mà người lao động cần có. Báo cáo cũng dự đoán đến năm 2020, 36% việc làm trong tương lai đòi hỏi các ứng viên phải thành thạo kỹ năng này.

Trong bối cảnh sự tự động hóa và công nghệ AI đang ngày càng chiếm ưu thế mạnh mẽ. Tập đoàn tư vấn chiến lược hàng đầu McKinsey đã nêu rõ tầm quan trọng của tư duy sáng tạo, tư duy phản biện, khả năng giao tiếp chính là những kỹ năng giúp thế hệ nhân lực tiếp theo vượt trội hơn máy móc.

Tương lai không thể thiếu kỹ năng thế kỷ 21

Đồng quan điểm với các nhà tuyển dụng, hơn 90% chuyên gia giáo dục tin rằng việc chuẩn bị cho thế hệ trẻ  những kỹ năng mới là vô cùng cần thiết. Trên tờ New York Times, nhà báo Thomas Friedman, tác giả của quyển sách "Thế giới phẳng" cũng đã khẳng định: "Toàn cầu hóa đã làm nảy sinh vấn đề mới cấp bách, đó là trang bị cho học sinh, sinh viên những kiến thức và kỹ năng thiết yếu để thành công trong thế kỷ 21".  

Trong thời đại toàn cầu, ranh giới giữa các quốc gia được thu hẹp dần và cơ hội làm việc trong môi trường quốc tế không còn quá khó. Khả năng sử dụng thành thạo tiếng Anh trong công việc và cuộc sống trở thành yếu tố bắt buộc. Tuy nhiên, để tự tin cạnh tranh trong cuộc Cách mạng 4.0 và tránh khỏi nguy cơ bị đào thải bởi công nghệ, hành trang tích lũy của công dân tương lai cần có kỹ năng của thế kỷ 21.

Bộ kỹ năng bao gồm 6 kỹ năng chính: Kỹ năng sáng tạo, tư duy phản biện, hợp tác, giao tiếp, tự hoàn thiện bản thân và kiến thức công nghệ. Đây được xem là định hướng đào tạo quan trọng của tương lai, giúp người lao động có được tâm thế tự tin, sẵn sàng ứng phó trước mọi khó khăn và thách thức.

Không thể phủ nhận những tác động to lớn của Cuộc Cách mạng Công Nghệ 4.0 trong ngành tuyển dụng. Việc bảo vệ năng lực cạnh tranh của con trẻ trở thành mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ. Làm sao có thể giúp con sẵn sàng cho những lựa chọn nghề nghiệp? Hãy cùng hiểu con với ILA Quiz để có thể giúp con trang bị những kỹ năng cần thiết cho tương lai.

Ngọc Minh

Bà chủ hợp tác xã nấm tiên phong

Huyện Krông Ana từ lâu được đánh giá là địa phương có khí hậu ôn hòa để phát triển các nghề trồng nấm ở Đắk Lắk. Đi tiên phong trong việc phát triển nghề trồng nấm ở huyện nhà không thể không nhắc đến bà Đinh Thị Danh - Giám đốc Hợp tác xã nấm linh chi và dịch vụ nông nghiệp Krông Ana (thị trấn Buôn Trấp, huyện Krông Ana).

Bà Đinh Thị Danh trong một lần kiểm tra chất lượng nấm.

Hợp tác xã của bà Danh được đánh giá là một trong số những cơ sở sản xuất nấm quy mô lớn nhất nhì tỉnh với 15 thành viên tham gia liên kết.

Để có được thành công như ngày hôm nay, ít ai biết bà Đinh Thị Danh đã mất nhiều năm tìm hiểu thị trường, học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước.

Bà Danh kể, năm 2012 bà được đi học lớp nghề trồng nấm thương phẩm ở huyện Krông Ana. Sau khi học về một năm sau, bà quyết định đầu tư vốn xây dựng khu nhà trại rộng 50 m2, trồng gần 6.000 bịch nấm linh chi.

“Ban đầu do chưa nắm vững kỹ thuật nên lứa nấm đầu tiên bị hư hỏng toàn bộ. Toàn bộ tiền bạc đầu tư vào cây nấm đều mất trắng. Không nản chí, tôi tiếp tục tìm hiểu, học hỏi thêm kinh nghiệm trồng nấm trên mạng và những người đi trước để có phương pháp lựa chọn giống, các kỹ thuật trồng nấm hiệu quả” – bà Danh kể lại.

Nấm linh chi được xem được người nông dân xem là loại nấm thế mạnh của huyện Krông Ana vì giá bán ra thị trường khá cao.

Bà Danh cho biết thêm, điều làm nên uy tín cũng như chất lượng thương hiệu nấm Krông Ana nói chung và nấm ở hợp tác xã của bà Danh chính là việc lập ra một quy trình sản xuất an toàn từ khâu chọn nguyên liệu đầu vào và các bước sản xuất. Một điều đáng mừng hơn nữa là trong năm qua, HTX bà Danh đã tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 50 lao động, với nguồn thu nhập khá từ nghề trồng nấm.

Hiệu ứng tích cực

Từ thành công của hợp tác xã nấm linh chi của bà Đinh Thị Danh, năm 2015, anh Phan Xuân Anh (tổ dân phố 3, thị trấn Buôn Trấp) đã mày mò tìm hiểu, học hỏi kỹ thuật trên mạng và sách vở theo đuổi nghề trồng nấm.

Trước đó,anh Xuân Anh từng làm hợp đồng ở một cơ quan nhà nước cấp huyện. Công việc nhà nước tuy có thu nhập nhưng gò bó về  mặt thời gian. Từ lý do này nên anh Xuân Anh đã mạnh dạn vay vốn, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật để trồng nấm tại nhà.

Với diện tích đất sẵn có, vợ chồng anh Xuân Anh đã xây dựng trang trại sản xuất nấm với quy mô 500m2.

Anh mạnh dạn đầu tư mua máy hấp nguyên liệu sản xuất 2 loại nấm bào ngư và linh chi.

“Hiện cơ sở nấm của gia đình tôi tạo việc làm thường xuyên cho 5 thành viên và khoảng 3 lao động thời vụ, với mức thu nhập trên 250 nghìn đồng/ngày. Mỗi năm cơ sở của tôi bán ra thị trường khoảng 3 tấn nấm bào ngư và 1 tạ nấm linh chi” – anh Xuân Anh chia sẻ.

Khởi nghiệp bằng trồng nấm ở Đắk Lắk

Theo tìm hiểu, để nghề trồng nấm của người dân và các HTXở huyện Krông Ana đạt được nhiều kết quả như hôm nay phải nhờ đến sự định hướng, hỗ trợ của các cơ quan quản lý nhà nước.

Cụ thể là từ nhiều năm nay, công tác đào tạo, dạy nghề đối với nghề trồng nấm được Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên huyện Krông Ana chú trọng.

Ông Đào Văn Phương – Phó Giám đốc Trung tâm dạy nghề huyện Krông Ana cho biết, đối với việc người dân, các tổ, hợp tác xã trồng nấm, trung tâm thường hỗ trợ về mặt kỹ thuật và cung cấp lao động đã qua dạy nghề. Riêng trong năm 2019, Trung tâm dạy nghề huyện đãmở 1 lớp tập huấn về nghề trồng nấm với 35 học viên tham gia. Phần lớn học viên sau khi học đều có việc làm từ nghề trồng nấm, người có vốn mở cơ sở sản xuất, người không có vốn làm thuê tại các tổ, HTX.

Nghề trồng nấm phát triển giúp người dân ở huyện Krông Ana có thêm thu nhập  trong cuộc sống.

Theo Phòng Nông nghiệp huyện Krông Ana, từ những thành công ban đầu của người trồng nấm như bà Danh, anh Xuân Anh, vào cuối năm 2018, mô hình tổ hợp tác làm nấm tại xã Quảng Điền cũng đã được thành lập.

Tổ hợp tác này ra đời với mục đích liên kết các hộ không có đất hoặc thiếu đất sản xuất để phát triển nghề trồng nấm theo hướng liên kết chuỗi, tận dụng hiệu quả sản phẩm phụ trong trồng trọt, tạo ra hàng hóa có giá trị kinh tế cao. Hiện tại tổ hợp tác có khoảng 20 tổ viên tham gia, phần lớn vốn tự huy động của các tổ viên. Trong quá trình hoạt động, các tổ viên sẽ hỗ trợ giúp nhau trong quá trình sản xuất, hộ có kinh nghiệm sẽ truyền đạt lại cho các hộ mới, tổ viên qua đào tạo nghề sẽ giúp đỡ những người chưa tham gia học nghề.

Trùng Dương